نحو کودک؛ نحو تمام عیار شواهدی از روند فراگیری بخش مقوله ای و ساخت اطلاع زبان فارسی

دربارة ماهیت دستور جهانشمول در بدو تولّد، دو دیدگاه کلی مطرح است که به دیدگاه واژگان­گرا و دیدگاه درخت کامل معروف­اند. طرفداران دیدگاه واژگان­گرا، دستور جهانشمول را ناقص و بلوغ را عامل اصلی تکوین آن می­دانند. اما پیروان دیدگاه درخت کامل، بر کامل بودن درخت زبانی کودک از بدو تولّد تأکید نموده و تعامل و درونداد را عامل فعلیت و توسعة آن فرض می­کنند. فرض قطعی هر دو دیدگاه این است که در فرایند رشد زبان، کودک مقوله­های واژگانی را زودتر از مقوله­های نقشی فرا می­گیرد. پیامد طرح این ایدة مشترک، اعتقاد به عدم بازنماییِ گره­های نقشی مثل زمان/ تصریف، متمم­نما ، مبتدا و کانون در نحو اولیة کودک است. پژوهش حاضر، با بررسی طولی روند فارسی­آموزی یک کودک فارسی­زبان، به ارزیابی این ایدة مشترک پرداخته و با ارائة چندین شاهد قابل­اعتنا نشان داده است که در فراگیری زبان فارسی، اولاً مقوله­های نقشی همزمان با مقوله­های واژگانی، و نه پس از آن­ها، فراگرفته می­شوند و ثانیاً گره­های نقشی به­طور کامل در زبان کودک قابل مشاهده هستند و فعالیت مقوله­های نقشی به حدی گسترده است که شواهدی از دسترسی کودک به ساخت اطلاع نیز قابل ارائه است